Celem obowiązku alimentacyjnego rodziców względem ich dzieci jest zagwarantowanie osobie uprawnionej odpowiednich środków dla prawidłowego zabezpieczenia jej potrzeb. Obowiązek ten nie ma jednak charakteru terminowego, wobec czego trwa on tak długo jak długo spełnione są przesłanki które go uzasadniają. W momencie w którym przesłanki te odpadną, osoba zobowiązana do świadczeń alimentacyjnych może uwolnić się od nałożonego na nią obowiązku.
- Uchylenie obowiązku alimentacyjnego – obowiązek alimentacyjny rodziców
- Uchylenie obowiązku alimentacyjnego – przesłanki uchylenia obowiązku alimentacyjnego
- Uchylenie obowiązku alimentacyjnego – pozew o uchylenie obowiązku alimentacyjnego
- Uchylenie obowiązku alimentacyjnego – podsumowanie
Uchylenie obowiązku alimentacyjnego – obowiązek alimentacyjny rodziców
Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka uregulowany został w przepisach Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej k.r.o.).
Zgodnie z treścią art. 133 § 1 k.r.o. rodzicie obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie samodzielnie się utrzymać, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania.
Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dzieci nie jest jednak ograniczony żadnym terminem.
Powszechnie uznaje się, że momentem wyznaczającym koniec okresu obowiązywania obowiązku alimentacyjnego jest chwila osiągnięcia przez dziecko pełnoletniości (jeżeli zakończyło ono do tego czasu naukę), bądź też ukończenie przez nie edukacji po osiągnięciu pełnoletniości (jeżeli np. podjęło naukę na uczelni wyższej).
Przekonanie to jest błędne, bowiem przepisy k.r.o. nie zawierają regulacji które w sposób sztywny wyznaczają termin w którym osoba zobowiązana do świadczeń alimentacyjny na rzecz swojego dziecka, zostaje automatycznie zwolniona z tego obowiązku.
Na stronie umieszczony został już wpis traktujący w sposób szczegółowy na temat alimentów i zagadnień z nim związanych, wobec czego aby nie powielać tych treści w przedmiotowym wpisie zapraszam do zapoznania się z nim.
Uchylenie obowiązku alimentacyjnego – przesłanki uchylenia obowiązku alimentacyjnego
Podstawą do uchylenia obowiązku alimentacyjnego jest dyspozycja art. 138 k.r.o.
Zgodnie z treścią powyższego przepisu w sytuacji gdy dojdzie do zmiany stosunków pomiędzy upoważnionym do zobowiązań alimentacyjnych a zobowiązanym do ich świadczenia, można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.
Artykuł 138 k.ro. ma charakter szczególny. Wynika to z faktu, że wykonywanie obowiązku alimentacyjnego co do zasady nie ma charakteru jednorazowego, ponieważ obejmuje on świadczenia cechujące się powtarzalnością, których realizacja następuje przeważnie przez dłuższy okres czasu.
Pomimo tego, że art. 138 k.r.o. mówi o „zmianie orzeczenia lub umowy” to jego zastosowanie w pełni odnosi się także do możliwości wystąpienia z żądaniem uchylenia obowiązku alimentacyjnego.
Wynika to z faktu, że w przepisie tym wskazana została przesłanka „zmiany stosunków„.
Użyte sformułowanie sprawia, że wydając rozstrzygnięcie w tym zakresie koniecznym jest porównanie momentu początkowego, czyli momentu w którym obowiązek alimentacyjny przybrał skonkretyzowaną formę pieniężną z momentem w którym osoba uprawniona lub zobowiązana wystąpiła z wnioskiem o jego zmianę.
Do przesłanek umożliwiających uchylenie obowiązku alimentacyjnego zaliczają się:
- odpadnięcie potrzeby dostarczania środków utrzymania dziecku z uwagi na możliwość jego samodzielnego utrzymania się;
- świadczenie na rzecz pełnoletniego dziecka jest połączone z nadmiernym uszczerbkiem dla zobowiązanego;
- dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się;
- brak możliwości realizacji obowiązku alimentacyjnego przez zobowiązanego z uwagi na utratę możliwości majątkowych lub zarobkowych (bardzo trudna sytuacja finansowa zobowiązanego);
- żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (przesłanka ta nie dotyczy obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka).
Uchylenie obowiązku alimentacyjnego – pozew o uchylenie obowiązku alimentacyjnego
Sprawy w przedmiocie uchylenia obowiązku alimentacyjnego zaliczają się do kategorii spraw prowadzonych w zwykłym trybie procesowym.
Oznacza to, że nie znajdują do nich zastosowania przepisy Kodeksu postępowania cywilnego regulujące postępowania odrębne ze stosunków między rodzicami a dziećmi.
Podstawą do wszczęcia postępowania jest złożenie w sądzie pozwu o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego.
Z uwagi na zwykły tryb procesowy, pozew powinien zostać skierowany do sądu właściwego wedle miejsca zamieszkania pozwanego.
Sądem właściwym do rozpoznania sprawy jest sąd rejonowy.
Pozew w przedmiocie ustalenia wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego podlega opłacie sądowej.
Opłata uzależniona jest od wartości przedmiotu sporu, ponieważ wartością tą będzie suma świadczeń alimentacyjnych za jeden pełny rok.
Przygotowując się do skierowania pozwu do sądu należy odpowiednio się do tego przygotować, bowiem argumentacja uzasadniająca zaistnienie okoliczności przemawiających za brakiem istnienia podstaw do dalszego uiszczenia świadczeń alimentacyjnych musi być solidna i mocna.
Gdy sąd poweźmie jakiekolwiek wątpliwości co do przytaczanych w treści pozwu okoliczności i twierdzeń, bądź też nie zostaną one udowodnione stosowną dokumentacją istnieje duże ryzyko, że sąd nie przychyli się do skierowanego żądania i odmówi uchylenia obowiązku alimentacyjnego, czego konsekwencją będzie konieczność dalszego uiszczania alimentów.
Wyraźnie podkreślić także należy, że uchylenie obowiązku alimentacyjnego staje się skuteczne dopiero z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądowego w tym przedmiocie. Do tego czasu, pomimo toczącego się postępowania osoba zobowiązana w dalszym ciągu musi wywiązywać się ze swojego obowiązku.
Aby prawidłowo zabezpieczyć swoje interesy na czas toczącego się postępowania dobrym rozwiązaniem jest złożenie odpowiedniego wniosku o zabezpieczenie powództwa na czas trwania postępowania. W razie przychylenia się przez sąd do zaprezentowanej w tym zakresie argumentacji, wyda on odpowiednie rozstrzygnięcie w przedmiocie zawieszenia obowiązku alimentacyjnego do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.
Dzięki powyższemu zabiegowi, osoba zobowiązana nie będzie musiała płacić alimentów, pomimo nie uzyskania jeszcze prawomocnego rozstrzygnięcia sądu w przedmiocie ustalenia wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego.
Uchylenie obowiązku alimentacyjnego – podsumowanie
Podsumowując zaprezentowane rozważania należy stwierdzić, że obowiązkiem rodzica jest zagwarantowanie swojemu dziecku możliwości prawidłowego rozwoju i zabezpieczenia jego potrzeb, co w niektórych przypadkach może przybrać formę świadczeń alimentacyjnych.
Obowiązek alimentacyjny rodzica względem dziecka nie jest jednak ograniczony żadnym terminem, wobec czego trwa ona tak długo jak długo istnieją ku temu uzasadniającego go przesłanki.
W praktyce może jednak dojść do sytuacji w której dalsze wykonywanie obowiązku alimentacyjnego przez rodzica na rzecz dziecka nie jest już zasadne.
W takim wypadku jedyną możliwością aby skutecznie zwolnić się z tego obowiązku jest wytoczenie przez zobowiązanego powództwa do sądu w przedmiocie uchylenia obowiązku alimentacyjnego.
Należy jednak zaznaczyć, że przesłanki uzasadniające uchylenie obowiązku alimentacyjnego nie mają charakteru dowolnego.
W związku z powyższym, decydując się na skierowanie sprawy do sądy należy dobrze uzasadnić swojego żądanie a także przedłożyć stosowne dokumenty które wykażą, że w tym konkretnym przypadku nie ma już żadnych podstaw do dalszego świadczenia alimentacyjnego na rzecz uprawnionego.
Jeżeli przekazane informacje były dla Ciebie pomocne, będę wdzięczny za pozostawienie śladu w postaci polubienia (Facebook/Google) oraz/lub udostępnienia artykułu.
Powyższe, utwierdzi mnie w przekonaniu, że taka działalności z mojej strony jest przydatna i wartościowa, a także skutecznie zmotywuje do dalszego tworzenia tego rodzaju treści.
W razie wystąpienia problemów natury prawnej serdecznie zapraszam do kontaktu – jestem przekonany, że wiedza, doświadczenie i narzędzia którymi dysponuję zagwarantują znalezienie satysfakcjonującego i skutecznego sposobu na jego rozwiązanie.
Z poważaniem,
adw. Kamil Kijowski.
Niniejsza publikacja ma charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny oraz stanowi prywatny pogląd autora na opisywane zagadnienie, zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym w dniu publikacji. Nie stanowi ona porady prawnej, wykładni prawa, a także jej następstwem nie jest powstanie stosunku zobowiązaniowego na linii klient-adwokat. Autor nie ponosi odpowiedzialności za szkody związane z zastosowaniem lub brakiem zastosowania się do informacji wskazanych w publikacji.